Veelgestelde Vragen Zwangerschap

Voorbereiding zwangerschap

Ik ben gestopt met de pil, wanneer ben ik vruchtbaar?

Het moment dat je weer vruchtbaar bent hangt af van een aantal factoren. Hoe langer je de pil geslikt hebt, hoe langer het vaak duurt voordat de hormoonhuishouding weer op orde is. Het duurt vaak even voordat je weer ongesteld wordt. Het kan zo 6 maanden duren voordat het lichaam hersteld is en jouw menstruatiecyclus weer regelmatig is. Er zijn apps om bij te houden hoelang jouw cyclus is. Als je deze apps gebruikt kun je snel zien wanneer jouw menstruatie weer regelmatig is.

Wanneer ben ik vruchtbaar?

In de basis kun je altijd vruchtbaar zijn, maar je vruchtbaarheid schommelt sterk tijdens de menstruatiecyclus. De menstruatiecyclus is de periode tussen het ongesteld worden, het stoppen met bloeden en het weer ongesteld worden. Vaak duurt deze cyclus 28-32 dagen (ongeveer een maand). Hoe ouder je bent, hoe kleiner de kans dat je zwanger wordt.

Halverwege de cyclus ben je vaak het meest vruchtbaar. Dit is het moment dat de kans om zwanger te worden het grootst is. De eisprong vindt dan plaats. Er zijn testen te koop (ovulatietesten) die je vertellen op welk moment je de eisprong plaatsvindt en je dus het meest vruchtbaar bent.

Na hoeveel keer seks ben je zwanger?

Hier is geen eenduidig antwoord op te geven. Het kan al na de eerste keer raak zijn. Wees niet getreurd als dit niet zo is, elke keer heb je ongeveer 10% om zwanger te worden. Als je niet zwanger bent nadat je seks hebt gehad in jouw vruchtbare periode, geen zorgen. Het kan gewoon stomme pech zijn, wie weet is het de volgende keer wel raak!

We zijn al 12 maanden bezig en ik ben nog niet zwanger. Wat nu?

In dat geval hoeft er ook niks aan de hand te zijn. Als jullie je toch zorgen maken kun je een afspraak maken bij een huisarts of gynaecoloog. Zij kunnen uitzoeken of jullie vruchtbaarheidsproblemen hebben.

Wat is foliumzuur?

Foliumzuur staat ook wel bekend als vitamine B11. Deze stof zorgt ervoor dat het lichaam goed werkt en groeit. Foliumzuur ondersteunt het lichaam bij de aanmaak van rode en witte bloedcellen, het versterken van je weerstand, de werking van je zenuwen, een goede celdeling en de opbouw van aminozuren (de basis van eiwitten). Het is belangrijk om genoeg voedsel met foliumzuur binnen te krijgen omdat het lichaam deze stof zelf niet aan kan maken. Het zit vooral in groene groente (spinazie, broccoli, sla, spruitjes), citrusfruit en in mindere mate in vlees, peulvruchten, volkorenproducten en zuivel.

Heb ik extra foliumzuur nodig tijdens de zwangerschap?

Ja, tijdens de zwangerschap heeft het lichaam extra foliumzuur nodig. Het is bijna niet mogelijk om dit uit voeding te halen. Foliumzuur speelt een grote rol in de ontwikkeling van de baby. Het helpt je ongeboren kindje bij de vorming van zijn centrale zenuwstelsel, het verbetert de groei van weefsels en de placenta en het verkleint de kans op aangeboren afwijkingen (zoals een open ruggetje of open schedel).

Wanneer moet ik extra foliumzuur slikken?

Het is verstandig om vanaf een maand voordat je zwanger probeert te worden extra foliumzuur te nemen. Dit zorgt ervoor dat het lichaam een voorraadje opbouwt. Het duurt een week of vier voordat het foliumzuur in het lichaam is opgenomen. De baby heeft het foliumzuur al nodig voordat jij weet dat je zwanger bent.

Het maakt niet uit of het langer duurt voordat je zwanger wordt. Extra foliumzuur kan geen kwaad voor je gezondheid en geeft ook geen bijwerkingen. Blijf tot de 10^e week van je zwangerschap foliumzuur slikken. Daarna heeft het geen zin meer maar het is ook niet schadelijk. Multivitaminen voor zwangere vrouwen bevat ook foliumzuur. Dit kun je gerust tijdens de gehele zwangerschap blijven slikken.

Waar koop ik foliumzuur?

Foliumzuur is bij alle drogisten te krijgen, het staat bij de vitaminen. Daarnaast zijn er speciale vitaminen voor zwangere vrouwen, deze bevatten vaak ook foliumzuur. Tegenwoordig kun je in een aantal supermarkten ook vitaminen (en foliumzuur) kopen. Foliumzuur is ook online te koop via Amazon.

Wat is een goede leeftijd om zwanger te worden?

Het is goed om te weten dat je op latere leeftijd minder vruchtbaar bent en waarschijnlijk minder makkelijk zwanger wordt. Dat geldt ook als je al eens zwanger bent geweest.

• Tot je 30^e is de kans om binnen een jaar zwanger te worden gemiddeld 85-90%.
• Op je 35^e is dit 60%, op je 38^e ongeveer 40%.
• Boven de 38 neemt de kans om binnen een jaar zwanger te worden nog verder af.

Als je ouder bent dan 35 jaar heb je ook meer kans op gezondheidsproblemen tijdens de zwangerschap. Ook heb je dan een grotere kans op een meerling.

Medicijnen, drugs, alcohol & roken

Medicijnen

Mag ik medicijnen slikken als ik zwanger wil worden?

Ja, dit mag. Er is veel medicatie die niet kwaad kan voor een ongeboren kindje. Er is echter ook medicatie die wel kwaad kan. Het is daarom verstandig om altijd eerst met een arts te overleggen welke medicatie je gebruikt en of je deze tijdens de zwangerschap ook nog kan gebruiken.

Met wie bespreek ik of ik medicijnen kan slikken als ik zwanger wil worden?

Dit bespreek je met de huisarts of apotheker. Als je partner medicijnen slikt is dit ook handig om te bespreken. Het zou kunnen dat de medicatie de vruchtbaarheid beïnvloedt. Hier kan de apotheker je in veel gevallen meer informatie over geven.

Welke medicijnen mag ik niet nemen?

Sommige medicijnen zorgen ervoor dat je minder snel zwanger wordt of hebben een negatieve invloed op de zwangerschap. Van veel medicatie is dit helaas niet bekend.

Er zijn websites met veel informatie over medicijnen (een soort online apotheek). Hier vind je ook veel informatie over medicijnen tijdens de zwangerschap. Als je twijfelt kun je altijd jouw (huis)arts raadplegen.

Welke medicijnen mag ik wel nemen?

Van veel medicijnen is de bijwerking op een zwangerschap helaas niet bekend. Dit staat vaak in de bijsluiter aangegeven. Het is dan verstandig om het met een arts te overleggen.

Er is ook medicatie die je wel kunt gebruiken, zoals paracetamol. Gebruik dit alleen als het écht niet anders kan en in kleine hoeveelheid. Als je het vaker of structureel nodig hebt is het verstandig om dit met een arts te overleggen.

Drugs

Mag ik drugs gebruiken als ik zwanger wil worden en tijdens de zwangerschap?

Dit is niet verstandig. Je weet pas na een paar weken dat je zwanger bent. Als je in die tussentijd drugs gebruikt (of blowt) krijgt het ongeboren kindje deze schadelijke stoffen ook al binnen. Hierdoor wordt de kans op een vroege miskraam groter.

Het kindje kan gevolgen ondervinden van drugsgebruik tijdens de zwangerschap. Zo is er een grotere kans op een afwijking aan het hart of de ledematen. Ook hebben deze kinderen een grotere kans op leer- en concentratieproblemen.

Alcohol

Mag ik alcohol gebruiken als ik zwanger wil worden of zwanger ben?

Het is verstandig om te stoppen met het drinken van alcohol op het moment dat je zwanger wil worden. Alcohol maakt je minder vruchtbaar. Dit is al zo als je minder dan 1 glas wijn of bier per dag drinkt. Vaak ontdek je een zwangerschap pas na een aantal weken. Als je in de tussentijd alcohol blijft drinken kan dit de gezondheid van je kindje beïnvloeden en de kans op een miskraam vergroten.

Ook de alcoholconsumptie van de man heeft invloed op de zwangerschap. Een man is ook minder vruchtbaar wanneer hij alcohol drinkt. Als je de kans op een zwangerschap wil vergroten is het dus verstandig om beide te stoppen met het drinken van alcohol.

Roken

Moet ik stoppen met roken als ik zwanger wil worden?

Ja, het is verstandig om nu al te stoppen. Dit geldt ook voor jouw partner. Rokende vrouwen zijn minder vruchtbaar. Ook mannen die roken zijn minder vruchtbaar. Het sperma bevat dan minder zaadcellen. Deze zaadcellen bewegen ook minder waardoor er minder zaadcellen de eicel bereiken.

Ik wil stoppen met roken omdat ik zwanger ben. Wat kan ik beter niet gebruiken?

Je kunt beter geen nicotinepleisters gebruiken. Deze nicotine komt ook bij je ongeboren kindje terecht. De eerste paar maanden kun je ook beter geen lasertherapie gebruiken. Als je hier meer informatie over wil kun je het best naar je huisarts gaan.

Zwangerschap

Hoe weet ik of ik zwanger ben?

Als je zwanger bent word je niet ongesteld, je bent dan ‘overtijd’. Vanaf de eerste dag dat je ongesteld had moeten worden kun je een zwangerschapstest doen. Deze test zal aangeven of je zwanger bent of niet. Je kunt deze test het best met ochtendurine doen (lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing goed door).

Wat moet ik regelen als ik zwanger ben?

Zorg ervoor dat je aangemeld wordt bij een verloskundige in jouw woonplaats. Laat de huisarts, apotheek en zorgverzekeraar weten dat je zwanger bent. Als je niet getrouwd bent moet jouw partner het kind erkennen (voor de vijfde maand van de zwangerschap). Rond de 12^e week van de zwangerschap is het verstandig om kraamzorg te regelen. Ook kun je jezelf aanmelden bij Moeders voor Moeders. Door tijdens het eerste trimester urine op te vangen kun je vrouwen helpen die moeilijk zwanger raken.

Merk je het als je een miskraam hebt?

Er ontstaat een embryo als een eicel bevrucht wordt door een zaadcel. Dit embryo groeit uit tot een baby. Bij een miskraam stopt het embryo met groeien. Hierdoor zal het uitgestoten worden door het lichaam. Bij 1 op de 10 zwangerschappen is dat het geval.

Een miskraam begint vaak met bloedverlies. Als je in het begin van de zwangerschap bloed verliest is de kans op een miskraam 50%. Meestal wordt binnen enkele dagen duidelijk of dit gebeurt of niet.

Kun je een miskraam voorkomen?

Nee, je kunt een miskraam niet 100% voorkomen. Om de kans op een miskraam zo min mogelijk te maken is het belangrijk dat je gezond leeft. Gezond eten, bewegen en niet roken, geen drugs, alcohol en/of medicijnen gebruiken. Leeftijd speelt ook een rol bij miskramen. Hoe ouder je bent, hoe groter de kans op een miskraam.

Mag je seks hebben tijdens de zwangerschap?

Ja, dit kan gewoon. Het kan geen kwaad voor het ongeboren kindje. Het kan zijn dat bepaalde standjes verderop in de zwangerschap wat lastiger worden.

Mag ik alles eten tijdens een zwangerschap?

Het is heel belangrijk om tijdens je zwangerschap gevarieerd en gezond te eten. Ook is het verstandig om sommige voedingsmiddelen te laten staan, zoals:

• Rauw vlees.
• Leverproducten (teveel vitamine A is niet goed voor de baby).
• Rauwe vis, schaal- en schelpdieren en gerookte kant-en-klare vis uit de koeling.
• Kaas van rauwe melk.
• Teveel koffie, venkelthee, anijsthee en zoethoutthee (meer dan 2 koppen per dag).
• Kruidenpreparaten kun je het best vermijden. Bepaalde kruiden (anijs, nootmuskaat, kaneel en venkel) kun je beter niet teveel gebruiken.

Hoeveel kom ik aan tijdens de zwangerschap?

Het is waarschijnlijk bij iedereen bekend dat je aankomt tijdens je zwangerschap. Het kindje groeit en jij groeit mee. Een vrouw komt gemiddeld ongeveer 12 tot 16 kilo aan tijdens de zwangerschap: in het eerste trimester 1 tot 2 kg, in het tweede trimester ongeveer 6 kg en in het laatste trimester 3 tot 4 kg. Naast de baby zelf zit het gewicht in de baarmoeder, placenta, vruchtwater, vet (reserve voor tijdens borstvoeding), extra bloed, grotere borsten, borstklieren en lichaamswater.

Kan ik op vakantie als ik zwanger ben?

Ja, dat kan. Het is wel afhankelijk van waar je heen gaat en hoe lang je zwanger bent. Het is verstandig om altijd jouw zwangerschapskaart en -verklaring mee te nemen. Tot week 32-34 kun je met het vliegtuig op vakantie. Bij vragen tijdens de vakantie kan je altijd contact opnemen met jouw verloskundigenpraktijk.

Van welke zwangerschapssymptomen kan ik last krijgen?

De meest voorkomende zwangerschapssymptomen zijn:

• Vermoeidheid: er gaat veel energie naar de groei van het kindje in je buik, daardoor kan je erg moe zijn.
• Misselijk: vooral in de eerste 12 weken kun je hier veel last van hebben.
• Vaak plassen: in het begin vaak veroorzaakt door hormonen, aan het eind van de zwangerschap doordat je baarmoeder op je blaas drukt.
• Maagzuur: de kringspier tussen maag en slokdarm wordt weker door de zwangerschapshormonen. Maagzuur komt daardoor sneller omhoog.
• Stemmingswisselingen: ook veroorzaakt door hormonen. Een zwangerschap is echt een emotionele rollercoaster.
• Bandenpijn: de baarmoeder wordt door banden op zijn plaats gehouden. Als de baarmoeder groeit, rekken deze banden op. Een warme kruik of rust kan verlichting geven.
• Pijnlijke borsten: ze groeien en veranderen tijdens de zwangerschap. Hierdoor kunnen ze gevoeliger zijn.
• Slecht slapen: door kwaaltjes of een buik die in de weg zit.
• Hoofdpijn: hormonen, vermoeidheid, stress of spanning. Vooral in het eerste trimester kun je flinke hoofdpijn hebben.
• Lage rugpijn: het extra gewicht heeft invloed op je houding. Een verkeerde houding kan de onderrug verkeerd belasten waardoor je last krijgt van lage rugpijn.

Waarom krijg ik harde buiken?

Tijdens je zwangerschap kan je buik soms hard aanvoelen. Het is een normaal verschijnsel, harde buiken bereiden de baarmoeder voor op de bevalling. Het kan echter ook een gevolg zijn van teveel inspanning. In dat geval is het verstandig om het wat rustiger aan te doen.

Moet ik een geboorteplan maken?

Vaak wordt er gevraagd of je een geboorteplan wil maken. Hierin kun je een aantal voorkeuren opgeven met betrekking tot de bevalling. In een geboorteplan kunnen de volgende dingen staan:

• Waar je wil bevallen.
• Wie er bij de bevalling mogen zijn.
• In welke houding je wil bevallen.
• Pijnstilling of niet.
• Wie de navelstreng doorknipt.
• Of je de baby zelf wil aanpakken.
• Wat er met de placenta gebeurt.
• Of er foto’s gemaakt mogen worden.

Een bevalling is natuurlijk nooit helemaal te plannen. Met een geboorteplan bereid je je zo goed mogelijk voor, maar het kan altijd zijn dat het toch anders loopt dan je van tevoren bedacht had.

Moet ik een vluchtkoffer maken?

Het is verstandig om een vluchtkoffer te maken. Het kan zijn dat je ineens naar het ziekenhuis moet, het is dan handig als je al een koffer klaar hebt staan.

Wat moet er in de vluchtkoffer?

Een overzicht van de inhoud van een vluchtkoffer:

Belangrijke documenten: ziekenhuispas, identiteitskaart, zwangerschapskaart, geboorteplan.

Baby: kleertjes, sokjes, rompertjes, mutsje, dekentje, luiers en billendoekjes, autostoeltje en eventueel een knuffel/fopspeen.

Jezelf: iets te doen tijdens de bevalling, eten en drinken, druivensuiker, oplader, camera, pen en papier, kleingeld, lippenbalsem, ruim shirt, badjas/sokken, ondergoed, flesje water, elastiekje, toiletspullen, kleding, ondergoed, kraamverband.

Partner: oplader, setje schone kleding, deodorant, handdoek, evt. boek.

Moet ik een zwangerschapscursus doen?

Het is aan jou om te bepalen of je een zwangerschapscursus wil doen. Er zijn veel verschillende soorten cursussen die je kunt volgen. Er zijn cursussen waar de partner ook mee kan, waar sport en informatie over de zwangerschap gecombineerd wordt en theoretische cursussen. Ook zijn er speciale bevallingscursussen. De verloskundigenpraktijk biedt vaak ook informatieve bijeenkomsten aan over bijvoorbeeld borstvoeding en de bevalling. Vaak zijn de cursussen niet alleen nuttig maar ook heel gezellig. Je leert andere vrouwen kennen die in dezelfde fase van hun leven zitten en het is leuk om contact met elkaar te houden.

Moet ik de NIPT doen?

NIPT staat voor Niet Invasieve Prenatale Test. Dit is een bloedonderzoek waarmee je kunt laten onderzoeken hoe groot de kans is dat de baby het Downsyndroom, Edwardssyndroom of Pataussyndroom heeft. De NIPT is niet schadelijk voor de baby. Het is niet verplicht om deze test te laten doen. De keus of je dit wil of niet is aan jou.

Wanneer voel je de baby bewegen?

De baby begint met 7 weken al te bewegen. Hier voel je echter nog niks van. Bij een eerste zwangerschap voel je de baby vaak rond de 20^e week voor het eerst. Vaak twijfel je in het begin nog: zijn het niet gewoon je darmen? Bij een tweede zwangerschap zal je het gevoel herkennen en voel je de baby waarschijnlijk eerder bewegen, rond de 16-18 weken. Het duurt vaak nog een maand voordat ook je partner de baby kan voelen.

Kan ik gewoon sporten tijdens de zwangerschap?

Sporten tijdens de zwangerschap is heel gezond! Jij en je baby hebben er profijt van als je regelmatig beweegt. Het is wel verstandig om je sportschema aan te passen op je veranderende lichaam. Forceer niks en luister goed naar je lichaam. Bij vermoeidheid of bekkenklachten is het verstandig om wat rustiger aan te doen.

Bevalling

Waar kan ik het best bevallen?

Als je geen medische indicatie hebt kan je vaak zelf kiezen of je thuis of in het ziekenhuis wil bevallen. Het gaat hierbij echt om jouw persoonlijke voorkeur. In het ziekenhuis is medische hulp natuurlijk dichterbij maar thuis kun je jezelf vaak beter ontspannen. Het heeft beide voor- en nadelen.

Hoe weet ik dat de bevalling begint?

Er zijn verschillende signalen die erop kunnen wijzen dat de bevalling gaat beginnen:

• Bloed- en slijmverlies
• Vruchtwaterverlies
• Weeën

Als je langer dan 37 weken zwanger bent hoef je de verloskundige niet meteen te bellen als je één van deze signalen ervaart. Rond de 24 weken zal de verloskundige je informeren bij welke signalen je moet bellen.

Uit welke fasen bestaat de bevalling?

Een bevalling bestaat grofweg uit 4 fasen:

1. Het begin: vaak begint de bevalling met weeën (samentrekkingen van de baarmoeder). Je zult snel merken dat de weeën krachtiger worden en elkaar sneller opvolgen. De bevalling kan ook beginnen met het breken van de vliezen. Vruchtwater ruikt zoetig.
2. Ontsluitingsfase: deze fase duurt vaak het langst. De baarmoedermond gaat verder open om ruimte te maken voor de baby. Als de doorsnede 10 cm is, heb je volledige ontsluiting.
3. Uitdrijving: in deze fase pers je actief mee. De baby wordt door het geboortekanaal geduwd.
4. Nageboorte: nadat de baby geboren is moet ook de placenta er nog uit. Dit is de nageboorte. Vaak krijg je wat naweeën waardoor de placenta loslaat en geboren wordt.