Je hebt ongetwijfeld wel eens gehoord van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Het is een begrip dat veel vrouwen met een kinderwens angst inboezemt. En dat is niet zonder reden. Uit een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan namelijk geen kindje geboren worden. Waarom is dat het geval?
Bij een buitenbaarmoederlijke zwangerschap nestelt de bevruchte eicel zich niet in de baarmoeder, maar in de eileiders of op een andere plek in de buikholte. Wanneer dit gebeurt kan de bevruchte eicel zich niet ontwikkelen en zal deze verwijderd moeten worden.
Wil jij meer weten over de symptomen en de oorzaken van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap? Dan zal dit artikel je zeker meer inzicht bieden. We duiken in dit artikel dieper in op datgene wat er momenteel bekend is over deze vorm van zwangerschap.
Inhoudsopgave
Wat houdt een buitenbaarmoederlijke zwangerschap in?
Er is sprake van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap wanneer een bevruchte eicel zich buiten de baarmoederholte innestelt. De eicel nestelt zich dan doorgaans in één van de eileiders. Echter kan het ook voorkomen dat de eicel zich bevindt in de eierstok of ergens in de buikholte.
Hoe heftig het ook is voor de aanstaande ouders, uit een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan helaas geen kindje worden geboren. Het overplaatsen van de bevruchte eicel naar de baarmoeder is niet mogelijk.
Heb jijzelf of iemand in je naaste omgeving te maken met een buitenbaarmoederlijke zwangerschap? Dan zit je ongetwijfeld met veel vragen, dat is begrijpelijk. Daarom gaan we een aantal aspecten van deze vorm van zwangerschap nader onder de loep nemen. We gaan kijken naar de klachten die hiermee gepaard gaan en de eventuele oorzaken.
Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap herkennen
Aangezien veel aanstaande moeders de angst kennen voor een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, willen we ze graag informeren over de bijbehorende klachten. Op deze manier kan een buitenbaarmoederlijke zwangerschap snel worden herkend, iets wat essentieel kan zijn tijdens deze moeilijke periode.
Klachten
In het begin van de zwangerschap ervaart de vrouw doorgaans nog geen klachten. Na enkele weken kunnen deze wel in diverse vormen optreden. Welke klachten kunnen gepaard gaan met een buitenbaarmoederlijke zwangerschap? Deze kunnen sterk uiteenlopen. In de onderstaande lijst enkele veelvoorkomende klachten.
- Vaginaal bloedverlies
- Hevige buikpijn
- Misselijkheid
- Duizeligheid
- Loze aandrang (het gevoel dat je moet poepen zonder dat er iets komt)
Bovenstaande klachten komen vaak voor tijdens een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Deze treden doorgaans op in de tweede of derde maand. Echter hoeft niet iedere vrouw al deze klachten te ervaren, dit verschilt per persoon.
De hevige buikpijn die gepaard kan gaan met vaginaal bloedverlies heeft aardig wat weg van de menstruatieperiode. De pijn komt overeen met heftige menstruatiekrampen. Wanneer een vrouw één van deze klachten ervaart tijdens de zwangerschap, is het aan te raden zo snel mogelijk een bezoek te brengen aan de huisarts of de gynaecoloog.
Oorzaken
Je vraagt je ongetwijfeld af wat de oorzaak van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan zijn. Er zijn diverse oorzaken te onderscheiden. Echter is de oorzaak vaak te zoeken in een beschadiging van de eileiders. De beschadiging kan worden veroorzaakt door:
- Een infectie of ontsteking
- Een eerdere buitenbaarmoederlijke zwangerschap
- Een eerdere buikoperatie
Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan als een grote shock komen. Een infectie of ontsteking van de eileiders is in sommige gevallen niet merkbaar. Daarom kan een buitenbaarmoederlijke zwangerschap zeer onverwachts komen.
Hoe vaak komt een buitenbaarmoederlijke zwangerschap voor?
Gelukkig komt een buitenbaarmoederlijke zwangerschap niet extreem vaak voor. Een buitenbaarmoederlijke innesteling komt doorgaans voor in 1 op de 100 zwangerschappen. Er zijn een aantal factoren die de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap vergroten. Onderstaand enkele voorbeelden.
Wanneer een vrouw in het verleden een buikoperatie heeft ondergaan, kan de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap groter zijn. Dit is te wijten aan de mogelijke verklevingen die in de buikholte zijn ontstaan.
Ook wanneer een vrouw reeds langere tijd onvruchtbaar is of wanneer er sprake is geweest van sterilisatie of gebruik van een spiraal, is de kans op een dergelijke zwangerschap groter.
Wanneer moeder of grootmoeder in het verleden DES heeft gebruikt, is er een vergrote kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. DES staat voor diethylstilbestrol, een kunstmatig vrouwelijk hormoon dat vroeger in Nederland aan zwangere vrouwen werd voorgeschreven. In die tijd was men ervan overtuigd dat het miskramen zou helpen te voorkomen. Echter bleek het tegenovergestelde waar te zijn. Het middel kon juist schadelijk zijn voor zowel moeder als kind. Wanneer er in voorgaande generaties sprake is geweest van DES, is het goed om frequent een gynaecologisch onderzoek te laten doen.
Wist je dat er een oorzakelijke relatie bestaat tussen roken en complicaties tijdens de zwangerschap? Ook de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kan verhoogd worden door het gebruik van tabak.
Is een buitenbaarmoederlijke zwangerschap te zien op de echo?
Na een positieve zwangerschapstest volgt een echo. Wanneer er op de echo geen zwangerschap te zien is, kan er sprake zijn van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap. Deze zwangerschap is doorgaans niet te zien op de echo, aangezien de bevruchte eicel zich in de eileider of elders in de buikholte bevindt in plaats van in de baarmoeder. Om vast te stellen of er inderdaad sprake is van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, zal de gynaecoloog aanvullend onderzoek doen. Bloedonderzoek is hier doorgaans een van de belangrijkste stappen. Het zwangerschapshormoon wordt in het bloed gemeten om vast te kunnen stellen om wat voor soort zwangerschap het gaat.
Is er altijd sprake van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap als er op de echo niets te zien is? Nee. In sommige gevallen betreft het een zwangerschap op de juiste plaats, echter nog te klein om te zien. In dit geval ben je er simpelweg nog wat vroeg bij, en is er geen reden om je zorgen te maken.
Behandelingen buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Zoals reeds benoemd kan er vanuit een buitenbaarmoederlijke zwangerschap geen kindje geboren worden. De bevruchte eicel kan helaas niet verplaatst worden. Welke mogelijke behandelingen zijn er?
-In sommige gevallen is het een kwestie van afwachten
Is de hCG waarde in het bloed laag en ervaart de patiënt geen ernstige klachten? Dan wordt er in sommige gevallen voor gekozen om af te wachten. De kans is namelijk groot dat het lichaam de zwangerschap zelf afbreekt. Wel is het belangrijk om wekelijks bloed af te laten nemen om eventuele complicaties te kunnen voorkomen.
-Methotrexaat
Wanneer de hCG waarde laag is, kan men ook kiezen voor een behandeling met methotrexaat. In dat geval krijgt de zwangere vrouw injecties met daarin methotrexaat. Dit zorgt ervoor dat het zwangerschapsweefsel wordt afgebroken. Aan deze behandeling wordt de voorkeur gegeven boven een operatie. Dit omdat het minder ingrijpend is en potentieel minder emotionele en fysieke schade toebrengt.
Na een behandeling met methotrexaat dient een vrouw drie maanden te wachten alvorens ze opnieuw probeert zwanger te raken.
-Kijkoperatie
In sommige gevallen kan een operatieve behandeling noodzakelijk zijn. Deze komt doorgaans in de vorm van een kijkoperatie. Tijdens een operatie kan de bevruchte eicel worden verwijderd. Is de eileider gescheurd? Dan zal het noodzakelijk zijn om ook deze te verwijderen.
Na iedere behandeling bestaat de mogelijkheid dat men via de vagina bloed of weefsel verliest, dit is een veelvoorkomend verschijnsel. Echter kunnen er ook complicaties optreden. Hier willen we nu iets dieper op in gaan.
Mogelijke complicaties
Tijdens de behandeling van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap kunnen diverse complicaties optreden. Is de eileider waarin de eicel zich bevindt gescheurd? Dan kan er bloed in de buikholte komen. In dat geval is een operatie zo spoedig mogelijk vereist. Echter kan een operatie ook risico’s met zich meebrengen.
-Alhoewel de kans op complicaties klein is bij een kijkoperatie, kan het in enkele gevallen gebeuren dat de urinewegen of de darmen worden aangetast. Een reguliere buikoperatie kan nodig zijn, wat vaak resulteert in een langere herstelperiode.
-Het kan zijn dat er na een operatie zwangerschapsweefsel achterblijft in de eileider. In dat geval volgt er een tweede behandeling waarin alsnog gebruik wordt gemaakt van methotrexaat. Mocht dit niet baten? Dan kan het zijn dat de eileider alsnog volledig verwijderd dient te worden.
-Is er sprake van een behandeling met methotrexaat? Dan zijn er diverse bijwerkingen die op kunnen treden. Zo kan er sprake zijn van maag- en darmklachten. Ook kan de eetlust verminderen en kan er sprake zijn van hoofdpijnklachten. In sommige gevallen ervaart de vrouw een jeukende huid en een geïrriteerde mond. Daarom is een goede mondhygiëne in deze periode van groot belang. Extreme moeheid is ook absoluut geen vreemd verschijnsel na een behandeling met methotrexaat.
De emotionele impact van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is een heftige gebeurtenis in het leven van een vrouw. Het is zowel fysiek als mentaal een zware belasting. Naast het feit dat de kinderwens niet in vervulling is gegaan, boezemt het ook angst in voor de toekomstige kansen om zwanger te raken.
Ook wanneer er een eileider sparende behandeling wordt uitgevoerd, kan het opnieuw zwanger raken een emotioneel traject zijn waar veel onzekerheid mee gepaard zal gaan.
Wanneer er sprake is geweest van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, is het goed om contact te onderhouden met de huisarts. Deze kan de patiënt in kwestie ook doorverwijzen naar diverse experts, die hulp kunnen aanreiken op het gebied van de emotionele verwerking. Ook kan het goed zijn met lotgenoten te praten die te maken hebben gehad met soortgelijke vruchtbaarheidsproblematiek.
Het beste advies dat wij kunnen geven op het gebied van herstel is om tijd voor jezelf te nemen. Zowel moeder als vader hebben de tijd nodig om dit verlies te verwerken, iets dat in sommige gevallen lastig te begrijpen is voor de buitenwereld. Ken jij iemand die een buitenbaarmoederlijke zwangerschap heeft moeten meemaken, hetzij een familielid, een vriendin, een buurvrouw of een collega? Toon dan begrip en geef de nodige ruimte en tijd.
Opnieuw zwanger worden na een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Alhoewel een buitenbaarmoederlijke zwangerschap een heftige gebeurtenis is in het leven van een vrouw, zal het de kinderwens niet verzwakken. Daarom zullen veel vrouwen opnieuw proberen om zwanger te raken. Hierbij zijn een aantal zaken van belang.
Om te beginnen wordt doorgaans aangeraden om op zijn minst één menstruatie af te wachten. Is er sprake geweest van een behandeling met methotrexaat, dan is het advies zelfs om de eerste drie maanden geen nieuwe poging te doen om zwanger te worden.
Wanneer een vrouw reeds eerder een buitenbaarmoederlijke zwangerschap heeft gehad is de kans op herhaling aanzienlijk groter. Daarom is het belangrijk in een vroeg stadium van de nieuwe zwangerschap een vaginale echo te laten maken. Hierop is te zien of de bevruchte eicel zich ditmaal in de baarmoeder heeft ingenesteld.
De gynaecoloog kan het beste advies geven over de zwangerschapskansen. Deze kunnen namelijk afhankelijk zijn van datgene dat tijdens de operatie zichtbaar is geworden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan eventuele verklevingen.
Alhoewel het opnieuw zwanger worden na een buitenbaarmoederlijke zwangerschap niet altijd eenvoudig is of vlekkeloos verloopt, bestaat de mogelijkheid wel. Echter is de begeleiding van je arts of gynaecoloog van groot belang.
De kans op zwangerschap na herhaaldelijke buitenbaarmoederlijke zwangerschappen
Wanneer er meerdere keren sprake is geweest van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is de kans op een succesvolle zwangerschap helaas klein. Wanneer er zich veel verklevingen bevinden in de eileiders kan het moeilijk zijn om zwanger te raken.
Wanneer de eileider tijdens een buitenbaarmoederlijke zwangerschap scheurt, zal deze verwijderd moeten worden. Hoewel de kans op een succesvolle zwangerschap met één eileider aanzienlijk kleiner is, is het niet onmogelijk.
Is er echter sprake geweest van meerdere zwangerschappen waardoor beide eileiders zijn verwijderd, dan is een zwangerschap niet meer mogelijk. Je bent dan onvruchtbaar. Echter is een kinderwens nog wel te vervullen middels ivf of adoptie.
Wanneer je kiest voor ivf-behandelingen, ontstaat de bevruchting buiten het lichaam. In een laboratorium worden 1 eicel en meerdere spermacellen samengebracht. Wanneer er een embryo ontstaat, wordt deze teruggeplaatst in de baarmoeder. Als het embryo zich vervolgens innestelt in de baarmoeder is er sprake van een zwangerschap.
Ook adoptie is een mogelijkheid voor vrouwen met een kinderwens die zelf niet zwanger kunnen worden. Adoptie kan zowel binnen Nederland plaats vinden als internationaal. Het is goed te benoemen dat adoptie gepaard gaat met een lang traject dat veel vraagt van de toekomstige ouders. Echter worden adoptieouders intensief bijgestaan tijdens het adoptieproces.